بررسی روش های تشخیص بیماری زونا
زونا یک عفونت ویروسی است که باعث بروز ضایعات دردناک می‌شود؛ این ضایعات در هر نقطه از بدن می‌توانند ایجاد شوند، اما معمولا تاول به صورت خطی در سمت چپ یا راست تنه پدیدار می‌شود. ویروس واریسلا زوستر، عامل آبله مرغان، باعث زونا می‌شود و زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان می‌شود، پس از بهبودی این ویروس در بافت عصبی در نزدیکی نخاع و مغز فرد به صورت غیرفعال باقی می‌ماند، اما ممکن است چند سال بعد به عنوان زونا فعال شود. در حالی که زونا تهدید کننده زندگی نیست، می‌تواند بسیار دردناک باشد. واکسن‌ها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کنند، در حالی که درمان اولیه می‌تواند به کاهش عفونت‌های ناشی از زونا و کاهش عوارض آن کمک کند.
بيماري زونا بيشترين ميزان شيوع را در بين بزرگسالان دارد. يک واکسن براي افراد بالاتر از ۵۰ سال عرضه شده است که مي‌تواند از بروز زونا جلوگيري کند. متخصصين پوست استفاده از اين واکسن را براي همه افراد ۵۰ ساله و مسن‌تر توصيه می‌کنند.
علائم و نشانه‌های بیماری زونا
تاول‌های ناشی از زونا در مقایسه با تاول‌های آبله مرغان، درد بیشتر و خارش کمتری دارند. شایع‌ترین نشانه‌ها و علائم زونا عبارت است از:
یک قسمت از پوست ممکن است احساس سوزش، خارش یا حساسیت بسیار شدید پیدا کند. این حالت معمولاً در ناحیه کوچکی از پوست، یک سمت بدن مشاهده می‌شود. این علائم ممکن است ثابت باشد و یا با گذشت زمان ظاهر و محو شود. در اغلب افراد این علائم به مدت یک تا سه روز مشاهده می‌شود، اما ممکن است زمان بیشتری هم طول بکشد.
جوش
بعد از مرحله قبل، در همان قسمت پوست جوش‌هایی ایجاد می‌شود.
تاول‌ها
جوش‌ها خیلی زود تبدیل به مجموعه‌ای از تاول‌های برجسته می‌شود. این تاول‌ها قبل از آنکه پوسته پوسته و برطرف شود، به حالت زرد رنگ یا خونی در می‌آید. تاول‌ها معمولاً ۲ تا ۳ هفته باقی می‌ماند.
درد
تاول بدون درد در بیماری زونا چندان معمول نیست. شدت درد ناشی از این بیماری به اندازه‌ای است که غالباً پزشک برای درمان آن داروهای مسکن تجویز می‌کند. وقتی که تاول‌ها خوب شد، درد ناشی از آن هم رو به کاهش می‌گذارد، اما این درد ممکن است تا چندین ماه بعد از برطرف شدن تاول‌ها نیز ادامه داشته باشد.
- علائم شبیه سرماخوردگی
- در زمان بروز جوش‌ها ممکن است فرد مبتلا، احساس تب یا سر درد داشته باشد.
- درد، سوزش، بی حسی یا مور مور شدن
- حساسیت به لمس
- ضایعه‌ای قرمز که چند روز پس از درد شروع می‌شود.
- تاول‌های حاوی مایع که پاره شده و به صورت دلمه بسته در می‌آید.
- خارش
- بعضی افراد نیز علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- تب
- سردرد
- حساسیت به نور
- خستگی
چه کسی به زونا مبتلا می‌شود؟
بیماری زونا در افرادی بروز می‌کند که در گذشته به بیماری آبله مرغان مبتلا شده باشند. در واقع خطر ابتلاء به زونا در افرادی که آبله مرغان گرفته‌اند، بیشتر است. این افراد:
- سن ۵۰ سال یا بیشتر دارند.
- بیماری یا آسیب دیدگی خاصی دارند.
- تحت شرایط استرس شدید هستند.
- از ضعف سیستم ایمنی رنج می‌برند.
برخی از بیماری‌ها یا درمان‌های پزشکی می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی افراد و افزایش خطر ابتلاء به زونا شود که مهم‌ترین آن عبارت است از:
- سرطان
- ایدز (ویروس HIV)
- برخی از درمان‌های مورد استفاده برای سرطان از قبیل شیمی درمانی یا پرتو درمانی
- داروهایی که برای جلوگیری از پس زدن اندام‌های پیوندی مصرف می‌شوند.
- مصرف طولانی مدت کورتیزون
تشخیص زونا
بروز ضایعات در یک سمت از بدن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری زونا باشد، بنابراین جهت اطمینان از بیماری به متخصص داخلی و دکتر پوست خود مراجعه کنید و پس از قطعی شدن تشخیص می‌توان ضایعات و سایر علائم را درمان کرد. پس از مراجعه، پزشک ابتدا پیرامون سابقه‌‌ی ابتلا به آبله مرغان سوال‌هایی می‌پرسد و علائم شما را بررسی می‌کند. ضایعات نشانه‌‌ی اصلی زونا است، اما ممکن است فقط یک مشکل پوستی باشد. ویژگی‌های ضایعات ناشی از زونا عبارتند از:
- پدیدار شدن در یک سمت از بدن یا صورت
- احساس تیر کشیدن، سوزش یا خارش در ضایعه
ضایعات در ابتدا به صورت یک برجستگی پدیدار می‌شوند و رفته رفته تبدیل به تاول می‌شوند. افراد مشکوک به ابتلاء به زونا باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. زیرا هر چقدر مراحل درمان سریع‌تر آغاز شود، تأثیر و کارایی بیشتری خواهد داشت، به خصوص هنگامی که یک چشم یا گوش هم درگیر باشد. در صورتی که بیماری زونا درمان نشود، ظرف چند هفته به خودی خود برطرف خواهد شد. اما متخصصین پوست قویاً توصیه می‌کنند که این بیماری به روش مناسبی درمان شود. بسیاری از افرادی که برای درمان زونا اقدام نمی‌کنند، به درد، بی حسی، خارش و سوزش شدیدی دچار می‌شوند که می‌تواند تا چندین ماه یا چند سال ادامه داشته باشد.