آشنایی با سرطان سلول پایه‌ای (بازال) پوست
سرطان سلول پایه‌ای (بازال)، نوعی سرطان پوست است که از سلول‌های پایه‌ای شروع می‌شود. سلول‌های پایه‌ای پس از مرگِ سلول‌های قدیمی، مسئول ساخت سلول‌های جدید هستند. سرطان سلول پایه ای پوست اغلب به شکل یک برآمدگی شفاف روی پوست ظاهر می‌شود، اگرچه می‌تواند شکل‌های دیگری نیز به خود بگیرد. این سرطان معمولاً در پوست نواحی سر و گردن اتفاق می‌افتد که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند. در ادامه این مطلب سایت دکتر ابوالفضل جویا متخصص ژل و بوتاکس به بررسی این موضوع میپردازیم.
در اکثر موارد، این سرطان به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض پرتو فرابنفش خورشید ایجاد می‌شود. اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از کرم ضد آفتاب، همانند سایر سرطان‌های پوست، به حفاظت از پوست در برابر این نوع سرطان نیز کمک می‌کند.
علائم سرطان سلول پایه ای پوست چیست؟
سرطان سلول پایه‌ای در قسمت هایی از بدن که معمولاً در برابر نور آفتاب قرار نمی‌گیرند به ندرت دیده می‌شود، اما باز هم بروز آن در این نواحی، غیرممکن نیست؛ مثلاً در ناحیه تناسلی.
این سرطان به شکل یک تغییر، مثلا یک زائده یا زخمی که بهبود نمی‌یابد، در پوست ظاهر می‌شود. این ضایعات معمولاً یکی از علائم زیر را دارند:
به شکل یک برآمدگی سفید صدفی، به رنگ پوست یا صورتی رنگ.
این برآمدگی شفاف است، به این معنا که از سطح آن می‌توانید کمی درون آن را ببینید. مثلاً رگ‌های کوچک خونی اغلب در آن‌ها قابل مشاهده هستند. در افرادی با پوستی تیره‌تر، این ضایعات ممکن است تیره‌تر اما تاحدی شفاف باشند. در شایع‌ترین نوع این سرطان، این ضایعه روی صورت و گوش‌ها ظاهر می‌شود. ضایعات پوستی این بیماری ممکن است دچار پارگی، خونریزی و پوسته‌پوسته شدن بیش از حد شوند.
به شکل یک ضایعه قهوه‌ای، سیاه یا آبی رنگ یا یک ضایعه با لکه‌های تیره، همراه با کناره‌های برجسته و شفاف.
یک لکه صاف، قرمز و پوسته‌پوسته با لبه‌ای برجسته که بروز آن روی پوست کمر یا سینه شایع‌تر است. با گذشت زمان، این لکه‌ها می‌توانند بزرگ‌تر شوند.
یک ضایعه سفید، مومی‌شکل و شبیه به جای زخم بدون اینکه حاشیه مشخصی داشته باشد؛ به این نوع از سرطان سلول پایه‌ای، مورفئافورم (Morpheaform) می‌گویند که کمترین شیوع را دارد.
آشنایی با علل ابتلا به سرطان سلول پایه‌ای
علت ابتلا به انواع سرطان‌های پوست، از جمله سرطان سلول پایه‌ای، اغلب قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور آفتاب یا پرتو فرابنفش است. این سرطان‌ها بعد از آفتاب‌سوختگی شدید نیز، ممکن است ایجاد شوند.
در موارد نادر، عوامل دیگری می‌توانند باعث سرطان سلول بازال پوست شوند، از جمله:
قرار گرفتن در معرض تشعشع
قرار گرفتن در معرض آرسنیک
عوارض ناشی از جای زخم، عفونت‌ها، خالکوبی‌ها و سوختگی‌ها
بیماری‌های التهابی مزمن پوست
بعد از ابتلا به این بیماری، احتمال بازگشت آن زیاد است.
دکتر ابوالفضل جویا بهترین متخصص ژل و بوتاکس را در اینستاگرام دنبال کنید
عوامل خطر ابتلا به سرطان سلول پایه‌ای پوست چیست؟
عواملی که خطر بروز سرطان سلول پایه‌ای را افزایش می‌دهند، به دو دسته ژنتیکی و غیر ژنتیکی تقسیم می‌شوند.
عوامل ژنتیکی
این عوامل می‌توانند احتمال بروز سرطان سلول بازال را افزایش دهند:
- داشتن پوست سفید
- سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری
- داشتن پوست روشن، موی قرمز یا بلوند یا چشم رنگی و روشن
- پوستی که به راحتی دچار کک و مک یا آفتاب سوختگی می‌شود
- داشتن پوستی که در برابر نور خورشید برنزه و تیره نشده و فقط قرمز و ملتهب می‌شود
- جنسیت نیز در میزان ابتلا به این سرطان موثر است. سرطان سلول‌های بازال در بین مردان بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد.
- وجود سندرم‌های ارثی که سبب ایجاد سرطان پوست می‌شوند؛ از جمله ناهنجاری‌های پوستی، مشکلات سیستم عصبی و یا اختلالات غدد درون‌ریز
عوامل غیر ژنتیکی
عوامل خطر غیر ژنتیکی این بیماری نیز عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض آرسنیک
- قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی
- قرار گرفتن مداوم در معرض نور آفتاب
- زندگی در ارتفاعات یا مکان‌های آفتابی
- آفتاب‌سوختگی شدید، مخصوصاً در دوران کودکی
- سن؛ بالا رفتن سن با افزایش خطر ابتلا، ارتباط مستقیم دارد
- مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، مخصوصاً بعد از جراحی پیوند عضو
عوارض سرطان سلول پایه ای پوست
شایع‌ترین عارضه سرطان سلول پایه‌ای پوست، عود آن است. سرطان‌های سلول پایه‌ای معمولاً حتی بعد از درمان موفق نیز دوباره عود می‌کنند. در برخی موارد، ممکن است دوباره در همان ناحیه قبلی ظاهر شود. این بیماری می‌تواند ظاهر بدشکلی داشته باشد، مخصوصاً اگر کاملاً تحت درمان قرار نگیرد.
مبتلا شدن به سرطان سلول بازال، احتمال ایجاد دیگر انواع سرطان پوست را افزایش می‌دهد. یکی از این سرطان‌ها ملانوما نام دارد که احتمال بدخیم شدن آن زیاد است و در واقع خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است.
فقط نمونه‌های نادر و تهاجمی سرطان سلول پایه‌ای می‌تواند به داخل بدن نفوذ کند. این بیماری می‌تواند به استخوان، اعصاب و ماهیچه‌ها آسیب برساند و در موارد نادری حتی ممکن است بعد از بدخیم شدن، اعضای کلیدی بدن را نیز درگیر کرده و تهدیدکننده حیات باشد.
دریافت اینترنتی نوبت ویزیت دکتر ابوالفضل جویا