بررسی روشهای درمان جای سوختگی
آب جوش، مواد شیمیایی، اشعه خورشید، جریان الکتریسیته و لمس وسایل داغ از جمله عواملی هستند که باعث سوختگی پوست می‌شوند. در این نوشته از سایت دکتر ابوالفضل جویا متخصص تزریق چربی و لیپوترانسفر قصد داریم به بررسی روشهای درمان جای سوختگی بپردازیم. سوختگی، مرگ سلول‌های پوست را رقم می‌زند. پس از سوختگی و با توجه به میزان آن می‌توانید ۶ اقدام زیر را انجام دهید:
- جلوگیری از ترکاندن تاول‌ها
- استفاده از پمادهای سوختگی
- استفاده از یک کمپرس یخ برای کاهش درد
- مراجعه به پزشک در صورت شدید بودن سوختگی
- قرار دادن محل سوختگی در آب خنک (نه آب سرد)
- استفاده از آلوئه ورا طبیعی یا لوسیون بدون عطر آلوئه ورا
پوست ما به‌طور طبیعی برای جبران و ترمیم آسیب‌های سوختگی، ماده‌ای به‌نامِ کلاژن (نوعی پروتئین) تولید می‌کند. بدین ترتیب، روی پوست ترمیم شده یک بافت ضخیم با رنگ تیره ایجاد می‌شود که به آن اسکار می‌گویند. با توجه به میزان سوختگی، ضخامت بافت اسکار نیز متفاوت است. همچنین برخی اسکارها موقتی هستند و با گذر زمان از بین می‌روند؛ اما برخی از نشانه‌های سوختگی بدون مداخلات پزشکی از بین نمی‌روند.
انواع درجات سوختگی
میزان گرما و مدت زمانی که پوست شما با منبع گرما در تماس است، درجه سوختگی را مشخص می‌کند. پزشکان سوختگی را بر اساس مقدار آسیب وارد شده به پوست، به سه دسته‌ی سوختگی درجه ۱، درجه ۲ و درجه ۳ تقسیم‌بندی می‌کنند.
درمان لک بعد از سوختگی
سوختگی‌های درجه یک معمولاً موقتی هستند و خودبه‌خود از بین می‌روند. همچنین این نوع سوختگی روی پوست اسکار ایجاد نکرده و نیازی به مداخلات پزشکی ندارد. در عوض، سوختگی‌های درجه دو و سه معمولاً جای زخم (اسکار) دارند. این سوختگی‌ها می‌توانند باعث ایجاد یکی از اسکارهای زیر شوند:
- اسکارهای کلوئیدی که برجستگی‌های براق و بدون مو روی پوست ایجاد می‌کنند.
- اسکارهای انقباضی که پوست، ماهیچه و تاندون‌ها را سفت کرده و حرکت اندام را برای فرد سخت‌تر می‌کنند.
- اسکارهای هیپرتروفیک که قرمز یا بنفش رنگ و برجسته هستند. این اسکارها معمولاً با احساس سوزش و خارش همراه هستند.
فارغ از بحث زیبایی بعد از سوختگی‌های درجه دو و سه، می‌توان مشاهده کرد که برخی از اسکارها سلامت فرد را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. روشهای بسیاری برای درمان جای سوختگی وجود دارد. که در ادامه با بهترین راه‌های رفع لک بعد از سوختگی آشنا خواهیم شد.
درمان جای سوختگی با مزوتراپی پوست
مزوتراپی نیز یکی از روشهای غیرتهاجمی برای رفع جای سوختگی است. در این روش با تزریق مواد مغذی به زیر پوست، کلاژن‌سازی را افزایش می‌دهند. کلاژن‌های جدید می‌توانند اسکارهای قدیمی و جای سوختگی را از بین ببرند. موادی که برای تزریق به پوست استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از:
- آنتی بیوتیک
- عصاره‌های گیاهی
- آنزیم‌های هیالورونیداز و کلاژناز
- هورمون‌های تیروکسین و کلسی تونین
- انواع ویتامین‌ها، مانند B5، H، C و A
- مواد معدنی، مانند روی (زینک)، سلنیوم، فسفر و منیزیم
دریافت اینترنتی نوبت ویزیت دکتر ابوالفضل جویا
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن یک روش غیرتهاجمی برای بهبود بافت و رنگ پوست است. از میکرودرم می‌توان برای رفع انواع آسیب‌های پوستی از جمله درمان لک‌های سوختگی استفاده کرد. این روش شامل ۳ مرحله است؛ ابتدا ذرات ریزی که قرار است سطح اسکار را بسابند، روی پوست اسپری می‌شوند.
در مرحله بعد از یک ابزار مخصوص برای ساییدن سطح اسکار استفاده شده و در نهایت لایه‌های ساییده شده (پوست‌های مُرده) از روی پوست برداشته می‌شوند. استفاده از این روش، عوارض خاصی نداشته و ممکن است چندین ساعت بعد از میکرودرم پوست شما کمی قرمز و ملتهب شود که با انجام مراقبت‌های بعد از میکرودرم برطرف خواهد شد.
مزایای میکرودرم آبریژن :
- هزینه مقرون به‌صرفه
- یک روش غیرتهاجمی و بدون درد
- نداشتن دوره نقاهت
- پاکسازی کامل نقاط تحت درمان
- نتیجه‌گیری از جلسه اول
- بدون نیاز به بی‌هوشی
- مناسب برای انواع اسکارها
- ماندگاری نتایج
جراحی پلاستیک در موارد سوختگی شدید
جراحی پلاستیک، تهاجمی‌ترین روش برای رفع جای سوختگی بوده و اغلب برای سوختگی‌های شدید کاربرد دارد. در این روش، می‌بایست ابتدا زخم‌های ناشی از سوختگی کاملاً بهبود پیدا کنند و اسکار در حال رشد نباشد. همچنین این روش برای کودکان و افرادی که هنوز در سن رشد هستند، مناسب نیست و ممکن است اثربخشی کمی داشته باشد. با توجه به میزان سوختگی، روش جراحی پلاستیک نیز متفاوت است.
جراحی پلاستیک نمی‌تواند جای سوختگی را به‌طور کامل از بین ببرد؛ اما در سوختگی‌های بسیار شدید که روشهای دیگر هیچ اثربخشی ندارند، می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. همچنین پس از جراحی پلاستیک، اسکارها کمتر از قبل دیده می‌شوند و فرد می‌تواند به زندگی اجتماعی خود بازگردد. بعد از عمل جراحی، رعایت ۴ نکته مراقبتی برای بهبودی سریع ضروری است. این نکات عبارت‌اند از:
- مصرف داروهای تجویزی
- جلوگیری از عفونت زخم‌ها
- قرار نگرفتن در معرض نور خورشید
- استفاده از کیسه آب یخ برای رفع تورم زخم‌ها
لیزر جای لک و سوختگی
یکی از راه‌های رفع اسکار ناشی از سوختگی، لیزر درمانی است. البته دقت داشته باشید که لیزر نمی‌تواند به‌طور کامل جای لک را از بین ببرد؛ اما به توانایی‌های فرد که در اثر سوختگی از بین رفته‌اند، کمک می‌کند. بدین ترتیب می‌توان گفت، لیزردرمانی بهترین راه برای درمان اسکارهای انقباضی است.
علاوه بر این، لیزردرمانی می‌تواند وضعیت اسکارهای ضخیم را بهبود داده و باعث صاف و یکدست شدن بافت پوست می‌شود. از این جهت، لیزر درمانی برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک نیز مناسب است. در حال حاضر، لیزرهای فرکشنال، CO2، پالسی رنگی و Q-switched بهترین دستگاه‌ها برای رفع جای سوختگی هستند؛ اما قبل از انتخاب نوع دستگاه بهتر است با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
همچنین، برای نتیجه گرفتن از لیزر، می‌بایست نکات مراقبتی بعد از آن را بادقت انجام دهید. ۴ مورد از این نکات مراقبتی عبارت‌اند از:
- محافظت از پوست در برابر اشعه‌های خورشید، قبل و بعد از لیزردرمانی
- استفاده نکردن از مواد شوینده روی ناحیه لیزر
- جلوگیری از فعالیت‌هایی که باعث تعریق زیاد می‌شوند
- پیگیری جلسات درمانی به‌طور منظم
ممکن است بعد از لیزر درمانی دچار عوارضی، همچون قرمزی و تورم پوست، خارش، ایجاد اسکارهای جدید و تغییر رنگ پوست شوید؛ اما این عوارض موقتی بوده و پس از تکمیل دوره درمان از بین خواهند رفت.
دکتر ابوالفضل جویا متخصص تزریق چربی و لیپوترانسفر را در اینستاگرام دنبال کنید
استفاده از کرم های ترمیم کننده در موارد بسیار خفیف
کرم‌های ترمیم‌کننده سوختگی، حاوی ترکیبات کلاژن‌ساز، ضدقارچ، ضدباکتری و لایه‌بردار هستند. ترکیبات برخی از این کرم‌ها به‌شکلی است که حتی می‌توانند گوشت‌های اضافه ناشی از اسکار را از بین ببرند؛ اما استفاده از آن‌ها برای سوختگی‌های وسیع، توجیه اقتصادی نداشته و مقرون‌به‌صرفه نیست. بدین ترتیب، اگر قسمت کوچکی از پوست شما دچار سوختگی شد. می‌توانید از این کرم‌ها برای ترمیم پوست و رفع جای سوختگی استفاده کنید.