بررسی عوامل تهدید کننده سلامت مو

وضعیت موها در شکل ظاهری ما و نیز حس و تصویری که از خود داریم، اثرگذار است. در بسیاری جوامع، کمیت، کیفیت و مدل موهای ما جنسیت، سن، میزان سلامتی و وضعیت اجتماعی ما را مشخص می‌کند. درتعداد فولیکول‌های مو میان زنان و مردان یا نژادهای مختلف، تفاوت قابل توجهی وجود ندارد. در ادامه این مقاله از سایت دکتر ابوالفضل جویا متخصص ژل و بوتاکس به مطالعه و بررسی عوامل تهدید کننده سلامت مو خواهیم پرداخت.

تفاوت‌های ظاهری موها به دلیل نوع موهای تولید شده در فولیکول‌ها و همچنین نحوه مراقبت از موها است.

سلامتی و بیماری پوست سر

“پوست سر” به قسمتی از پوست گفته می‌شود که از جلو به صورت و از طرفین و پشت به گردن می‌رسد. مشخصه این ناحیه معمولاً تراکم بالای موهای ضخیم (اصلی) و غدد سباسه (چربی) فراوان است که محیطی ویژه و بسیار متفاوت با سایر نقاط پوست بدن را می‌سازد.

پوست سر یک محیط غنی و مطلوب برای میکروب‌ها هم به‌ شمار می‌رود. از نظر زیستی، قسمت‌های چرب نسبت به قسمت‌های خشک، گونه‌های متنوع‌تر و بیشتری از میکروب‌ها را در خود دارند.

مطلب پیشنهادی برای مطالعه : روش های پیشگیری و درمان درماتوز

شوره سر و درماتیت سبورئیک، دو مشکل رایج مو

ویژگی‌های خاص پوست سر، از جمله تعداد زیاد فولیکول‌های موی ضخیم (غیر کرکی) و افزایش سطح پوست به دلیل وجود کانال‌های مویی فراوان، باعث می‌شود محیطی خاص در این قسمت ایجاد شود و میزان پوسته‌ریزی بیشتر از سایر نواحی پوست باشد. حتی پوست سر طبیعی که مبتلا به این اختلالات هم نیست، اگر طی 1 تا 2 هفته شسته نشود، تا حدودی پوسته‌پوسته‌ می‌شود. این در حالی است که شوره سر ناشی از تکثیر سریع سلول‌های اپیدرمی (لایه خارجی پوست) است.

پسوریازیس

پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن پوست سر است. این بیماری شناخته شده‌ترین عارضه‌ای است که می‌تواند ارتباط بین استرس اکسیداتیو، نقش گونه‌های مالاسزیا و خطر ریزش مو را نشان دهد.

رشد بیش از حد گونه‌های قارچ مالاسزیا در پوست سر و تشکیل پوسته‌های سفید مایل به نقره‌ای، از ویژگی‌های شناخته ‌شده اختلال پسوریازیس در این ناحیه است.

استرس اکسیداتیو، عامل بسیاری از مشکلات پوست سر

استرس اکسیداتیو به شرایطی گفته می‌شود که تعادل بین تشکیل رادیکال‌های آزاد و عمل دفاعی آنتی‌اکسیدان‌های بدن به هم می‌خورد. این شرایط منجر به آسیب و تخریب بافت‌ها می‌شود.

تعدادی از مشکلات و بیماری‌های پوست و مو به دلیل همین عدم توانایی بدن در مقابله با آسیب‌های اکسیداتیو ایجاد می‌شوند؛ از جمله:

• شوره سر
• درماتیت سبورئیک
• پسوریازیس
• درماتیت آتوپیک
• آلوپسی (طاسی)

شوره سر

تشخیص شوره سر با توجه به اندازه، چسبندگی و شکست نور پوسته‌های جدا شده، انجام می‌شود. عوامل مختلفی باعث ایجاد التهاب روی پوست سر و ایجاد شوره می‌شوند؛ مانند:

رشد و تکثیر قارچ مالاسزیا:

این قارچ به صورت طبیعی روی پوست سر انسان‌ها و برخی حیوانات زندگی می‌کند. مشکل از جایی آغاز می‌شود که تعداد و فعالیت آن‌ها بنا به دلایلی از حالت طبیعی فراتر رود.

چربی‌های ترشح شده از غدد سباسه:

چربی طبیعی پوست برای حفظ سلامت خود پوست و همین‌طور موها لازم است. اما هنگامی که سبوم (چربی پوست) بیش از اندازه ترشح شود، می‌تواند باعث ایجاد مشکل شود.

حساسیت‌های فردی:

حساسیت به ترکیبات موجود در محصولات مراقبت از مو جزو رایج‌ترین این موارد هستند.

درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک یک اختلال مزمن عودکننده است که با پوسته‌ریزی و تا حدودی لک‌های قرمز، آن‌هم بیشتر در نواحی دارای تعداد زیاد غدد سباسه (ترشح کننده چربی) مشخص می‌شود.

تفاوت شوره و درماتیت سبورئیک

بر خلاف شوره سر، در درماتیت سبورئیک، قرمزی و پوسته‌پوسته‌شدن اغلب از پوست سر فراتر می‌رود و در چین‌وچروک‌های نواحی بینی و ابرو نیز ظاهر می‌شود. علت درماتیت سبورئیک نیز قارچ‌هایی از جنس مالاسزیا است. بنابراین، به نظر می‌رسد این مسئله با شوره سر ارتباط بیماری‌زایی (پاتوژنیک) دارد. در واقع می‌توان گفت شوره سر نوعی خفیف از درماتیت سبورئیک است. در شوره و درماتیت سبورئیک نشانه‌های واضحی از استرس اکسیداتیو وجود دارد.

میکروبیوم پوست سر

منظور از میکروبیوم، میکروب‌های مفید و مضر هم‌زیست بدن انسان است. بیشتر میکروبیوم پوست سر، از پروپیونی‌باکتر‌ها، باکتری‌های استافیلوکوکوس و قارچ مالاسزیا تشکیل شده است. در واقع مالاسزیا، بیشترین ارگانیسم موجود در میکروبیوم پوست سر است.

دانشمندان عقیده دارند التهاب پوست سر که منجر به انواع مشکلات مربوط به پوست و مو می‌شود، ناشی از اثر ترکیباتی است که قارچ مالاسزیا در اثر مصرف چربی طبیعی پوست، تولید می‌کند.

درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک یکی دیگر از اختلالات پوستی شایع، مزمن، عودکننده و التهابی است که ممکن است به میزان قابل‌توجهی روی سلامتی پوست سر تأثیر بگذارد. بیماری‌زایی درماتیت آتوپیک پیچیده است و ژنتیک، عوامل محیطی، اختلال در نفوذپذیری پوست و مکانیسم‌های ایمنی در آن نقش دارند.

گروهی از بیماران مبتلا به درماتیت سر و گردن ممکن است نسبت به فلور طبیعی مالاسزیا واکنش نشان دهند و وضعیت‌شان وخیم‌تر شود. درماتیت آتوپیک مشکلی است که به شدت با استرس اکسیداتیو مرتبط است.

دکتر ابوالفضل جویا را در اینستاگرام دنبال کنید

فرآیند پیری پوست سر و مو

فرآیند پیری پوست سر مشابه پیری پوست صورت است با این تفاوت که پوست این ناحیه به شکل طبیعی، به دلیل وجود موها، در برابر پرتو فرابنفش محافظت می‌شود. پیری در حقیقت مجموعه‌ای از تغییرات در گذر زمان است که هم شامل عواملی است که از پیش تعیین شده‌اند (مانند کاهش کلاژن پوست در اثر افزایش سن) و هم آسیب‌های ناگهانی.

عوامل از پیش تعیین‌شده و برنامه‌ریزی‌شده از یک جدول زمانی بیولوژیک پیروی می‌کنند که در ادامه‌ی همان روندی است که رشد و نمو بدن در دوران کودکی را تنظیم می‌کند. عوامل مرتبط با آسیب‌های ناگهانی شامل صدمات داخلی و محیطی است که در سطوح مختلف، مشکلات بسیاری را به بار می‌آورد.

اثرات پیری مو

پیری مو، بر موارد بسیاری اثر می‌گذارد؛ از جمله:

• رنگ مو (سفید ‌شدن مو)
• تولید مو (آلوپسی)
• خصوصیات ساختاری تار مو (قطر مو، انحنای تار مو، کشش، خم‌شدن و مقاومت در برابر پیچش تار مو و ترکیب لیپید مو)
  حالت‌پذیری موها و ظاهر کلی آن‌ها

دریافت اینترنتی نوبت ویزیت دکتر ابوالفضل جویا

---

مطالعه بیشتر:

عوامل ، علائم و روش های درمان بیماری لیکن اسکلروز

راهکارهای رفع مشکلات اساسی ریشه و ساقه مو

علل بروز انواع درماتوز چیست؟